BAKI, 20 iyun. TELEQRAF
2024-cü ilin aprelində İranın İsrail ərazisinə birbaşa raket hücumu regionda görülməmiş addım oldu. Amma Tehranın bu addımı İsrailin müdafiə reflekslərini işə saldı və ölkəni illərdir tətbiq etdiyi “önləyici zərbə” doktrinasını yenidən aktivləşdirməyə sövq etdi.
Teleqraf xəbər verir ki, bu barədə “El Espanol” yazır.
İspaniya nəşri bu kontekstdə İsrailin 1981-ci ildə İraqdakı Osirak nüvə reaktoru və 2007-ci ildə Suriyadakı nüvə obyektinə hücumlarını xatırladır. Mənbəyə görə, Benyamin Netanyahu administrasiyası milli təhlükəsizlik baxımından İranın 60 faiz zənginləşdirilmiş uran istehsalına səssiz qala bilməzdi.
İran nəyi səhv hesablayıb?
“El Espanol” iddia edir ki, İran üç əsas strateji səhvə yol verib:
2023-cü il oktyabrın 7-də HƏMAS-ın İsrailə hücumunu dəstəkləyərək, regional gərginliyi bilərəkdən artırdı. 2024-cü ilin aprelində İsrail ərazisinə birbaşa zərbə endirməklə, münaqişəni açıq müstəviyə keçirdi. Bəlkə də İranın ən böyük səhvi İsrailin ona birbaşa cavab verə bilməyəcəyini düşünməsi idi. İranın mövqeyi həm də onun beynəlxalq arenadakı diplomatik mövqeyini zəiflətdi.
İsrail doktrinası: Güclü və önləyici
Təhlilə görə, İsrailin hücumu təkcə texniki hərbi əməliyyat deyil, həm də mesajdır. Bu, məqalə müəllifinin (De Pedro) “Beqin Doktrinası” adlandırdığı amilə əsaslanır: Təhlükə hiss edildikdə dərhal və bütün gücünüzlə vurun.
Regional gərginlik artacaqmı?
De Pedronun sözlərinə görə, İran hazırda ciddi dilemma içindədir. Tehran ballistik raket imkanları və proksi qüvvələr vasitəsilə cavab vermək potensialına malik olsa da, İsraildən açıq və birbaşa qisas almağa qarşı müdafiəsizdir. Üstəlik, Tehranın bu hücumlara cavab vermək qabiliyyəti zəiflədikcə, onun regionda çəkindirmə qabiliyyəti və daxili siyasətdəki legitimliyi də zəifləyir.
Səhv addımların bədəli ağır ola bilər
“El Espanol”un analizinə görə, İsrail-İran gərginliyi yeni mərhələyə qədəm qoyub. Digər yandan, İran hərbi qüdrətini diplomatik mənfəətə çevirməyə ümid etsə də, beynəlxalq aləmdə özünü təcrid etməyə başlayıb.
İspan nəşri sonda qeyd edir: “İranın atdığı addımlar əvvəlcədən hesablanmayıb, təhlükəli qumar sayılır”.
