BAKI, 12 dekabr. TELEQRAF

Uranın qeyri-adi dərəcədə intensiv radiasiya kəmərləri bəlkə də daimi deyil. Yeni tədqiqat göstərir ki, onlar 1986-cı ildə “Voyager-2” zondunun uçuşu zamanı baş vermiş güclü Günəş partlayışının qısaömürlü nəticəsi ola bilər və bu, bəşəriyyətlə buz nəhəngi arasında ən yaxın an olub.

Teleqraf xəbər verir ki, bu barədə “Earth” məlumat yayıb.

Əgər bu doğrudursa, onda onilliklərdir mövcud olan sirr qeyri-adi fiziki hadisədən adi bir prosesə çevrilir. Partlayışın yaratdığı dalğalar Uran ətrafındakı elektronları sürətlə yenidən enerji ilə dolduraraq “Voyager”in qeydə aldığı ekstremal göstəricilərə səbəb ola bilərdi.

Fizik Robert Allenin rəhbərlik etdiyi yeni araşdırmada alimlər kosmik gəminin uçuşu zamanı planetlə birgə fırlanan maqnit sahəsinin Uranın fırlanma oxunu da keçdiyini aşkar ediblər. Bu, kosmik zondun olduqca güclü yüksək tezlikli dalğaları qeydə almasının səbəbini izah edir. “Voyager” fitəbənzər radiodalğalara uyğun gələn aşağı diapazonlu intensiv şüalanma aşkar edib.

“Elm “Voyager-2”nin uçuşundan bəri çox inkişaf edib”, - Allen qeyd edib.

Bildirilir ki, həmin vaxt ölçülən dalğaların gücü missiya çərçivəsində istənilən planetdə qeydə alınan ən yüksək göstəricidir və ekstremal elektron səviyyələrinə uyğundur.

Uranın maqnit sahəsi onun fırlanma oxundan kənara çıxmağa meyllidir. Bu səbəbdən Günəş partlayışının planetə təsirində gündəlik dəyişikliklər yaranır.

Planet bir dövrəsini tamamladıqda, onun maqnit qütbləri mövqelərini dəyişir və sistemi dəyişkən yükləmələrə məruz qoyur. Bu dəyişikliklər dalğaların formalaşması və maqnitosfer boyunca yayılmasına təsir göstərir. Bəzi hissələr dalğalarla dolması üçün daha əlçatan olur, digərləri isə planetin ətrafındakı geometriya dəyişdikcə sakitləşir.

“Voyager-2” bu sistemdən keçəndə fırlanma oxu demək olar ki, Günəşə tərəf yönəlmişdi. Bu vəziyyət qeyri-adi durum yaradaraq Günəş partlayışına reaksiyanı gücləndirmiş ola bilərdi.

Maqnit sahəsinin əyilməsi və yerdəyişməsi elektronlar enerji topladıqdan sonra onların hərəkətini də çətinləşdirir. Onların trayektoriyaları Yer kürəsinə nisbətən daha fərqli şəkildə əyilir və burulur. Bu isə, uçuş zamanı müşahidə olunan müvəqqəti pozuntuların niyə bu qədər intensiv göründüyünü izah etməyə kömək edə bilər.