BAKI, 6 mart. TELEQRAF

Donald Trampın ABŞ prezidenti seçilməsindən sonra Çin lideri Si Cinpin Soyuq Müharibə dövründəki Amerika-SSRİ rəqabətini təhlil etmək qərarına gəlib. O, vaxtilə Moskva kimi Pekinin də təcrid ediləcəyindən qorxur.

Teleqraf xəbər verir ki, bu barədə “The Wall Street Journal” (WSJ) yazır.

ABŞ nəşri bildirir ki, daxili iqtisadi böhran qarşısında olan Pekin müdafiə vəziyyətindədir və qlobal ticarət sistemindən mümkün qədər qurtulmağa ümid edir. Sakit okeanın digər tərəfində Tramp dünyanın qalan hissəsinə, ən çox da Çinə fayda verdiyinə inandığı ticarət sistemini ABŞ hesabına yenidən qurmaq niyyətindədir.

ABŞ prezidentinin planı təkcə ticarətlə bağlı deyil. Dünyanın iki ən böyük iqtisadiyyatının liderlərinin rəqabət aparan gündəmləri Soyuq Müharibədən bəri görünməmiş şəkildə fövqəldövlətlərin toqquşmasına, iqtisadi, texnoloji və geosiyasi nüfuz uğrunda genişmiqyaslı rəqabətə səbəb ola bilər.

Trampın Panama kanalına nəzarəti ələ keçirmək istəməsinin səbəblərindən biri odur ki, ABŞ son onilliklər ərzində orada qurulan Çin infrastrukturunu milli təhlükəsizliyinə təhdid hesab edir.

Rusiya ilə birlikdə qlobal nizamı dəyişdirməyə çalışan Çin ticarət məhdudiyyətləri və sanksiyalara görə özünü kənarda görür, satış bazarlarını itirir və kritik texnologiyalara çıxış imkanını itirir.

Nəşrin həmsöhbətlərinin fikrincə, Sinin Trampla ilk ticarət müharibəsindən öyrəndiyi dərslərdən biri odur ki, Çin tarif artımlarına mütənasib cavab verərsə, daha çox itirəcək, çünki ABŞ Pekindən daha çox Çindən satın alır.

Çini iqtisadi cəhətdən təcrid etmək səyləri Trampın 60 faizə çata biləcəyini söylədiyi tariflərlə məhdudlaşmır. Digər tədbirlərə ABŞ-dəki Çin və Çindəki Amerika investisiyaları, gəmiqayırma kimi Pekinin üstün olduğu sənaye sahələrini hədəf alan məhdudiyyətlər, habelə Çin şirkətlərinin yüksək texnologiya məhsullarının satışına əlavə sanksiyalar daxildir. Administrasiya hesab edir ki, ixrac nəzarəti ABŞ-yə zərər verməyəcək, əksinə, iqtisadiyyatı daha da gücləndirəcək.

Həmçinin Tramp Çinlə yeni sazişin bağlanacağını istisna etmir. Mənbələrə görə, ABŞ sonda Çini iqtisadi idarəetmədə struktur dəyişiklikləri ilə razılaşmağa məcbur edə bilər, Si isə çətin ki, buna razı olsun.

WSJ qeyd edir ki, Tramp ABŞ-nin iqtisadi gücünə görə Si ilə danışıqlara tələsmir. Vaşinqton danışıqlarda istifadə oluna biləcək rıçaqlar hazırlayır. Tramp həmçinin Çinə iqtisadi təzyiq göstərə biləcəyinə inanır, eyni zamanda iki ölkə arasında ortaq zəmin əldə etmək üçün çinli həmkarı ilə münasibətlərə ümid edir.