BAKI, 19 avqust. TELEQRAF

Türkiyədə qida israfının aradan qaldırmaq məqsədilə hotel və restoranlarda "hər şey daxil" sisteminin menyu əsaslı sistemlə əvəzlənməsi məsələsi gündəmə gəlib. Türkiyə Prezidenti yanında Kənd Təsərrüfatı və Ərzaq Siyasəti Şurası yaxın vaxtlarda parlamentə qanun layihəsi təqdim etməyə hazırlaşır.

Eyni proses Azərbaycanda da başladıla bilərmi?

DAİR Otellər və Restoranlar Assosiasiyası İdarə Heyətinin sədri Samir Dübəndi Teleqraf-a bildirib ki, "hər şey daxil" prinsipi ilə işləyən açıq bufetlərdə boşqab başına orta hesabla azı 150 qram qida zibilə atılır. Bu göstərici isə müzakirələrinin əsaslandırılmasına xidmət edir.

Ekspertin sözlərinə görə, Azərbaycanda da, xüsusilə, səhər yeməklərində açıq bufet sistemi geniş tətbiq olunur. Lakin iri mehmanxana və restoranların tamamilə “a la carte” (menyu əsaslı) sisteminə keçməsi nə operativ, nə də iqtisadi baxımdan real sayılır. Onun fikrincə, doğru yanaşma israfın tənzimlənməsi və ölçülməsidir:

"Porsiya və ardıcıllıq texnologiyalarının dəqiqləşdirilməsi, “yedikcə sifariş et” kimi hibrid modellərin payının artırılması, qalıqların ölçülüb idarə olunması və personalın hədəfli hazırlığı vacibdir.

Beynəlxalq təcrübə də bunu təsdiqləyir: Avropa İttifaqı ORECA sektoru üçün tullantıların qarşısının alınmasına dair bələdçi və platformalar müəssisələrə “ölç–idarə et” yanaşmasını tövsiyə edir. Britaniyada WRAP proqramları isə hotellərdə sistemli ölçmə ilə qida tullantısını nəzərəçarpacaq dərəcədə azaltmağın mümkün olduğunu göstərir. Qlobal miqyasda isə UNEP-in 2024 “Food Waste Index” hesabatı xidmət sektorunda israfın azaldılmasını SDG 12.3 hədəfləri üçün prioritet elan edir”.

Samir Dübəndi hesab edir ki, açıq bufet sistemini tam ləğv etmək yox, ağıllı tənzimləmə lazımdır: "Peşəkar heyət və hibrid servis modelləri ilə həm qonaq məmnuniyyətini, həm də qida israfının kəskin azalmasını təmin etmək mümkündür".