Son 30 ildə neft qiymətlərinin düşdüyü ən aşağı səviyyələrlə müqayisə aparan "Morgan Stanley" bankının analitiklərinin 2015-ci ildə neft qiymətləri ilə bağlı ümidləri yoxdur. Hazırkı vəziyyət 1986-cı ildə neftin kəskin düşməsi ilə müqayisə edilə biləcək dərəcədədir. Anspress yazır ki, hətta vəziyyət daha da pisləşə bilər.

Analitiklər bildiriblər ki, son vaxtlara qədər neft qiymətlərinin və neft şirkətlərinin əvvəlki vəziyyətə qayıdacağına inam olduqca yüksək olub. Bu inam üç şeyə əsaslanırdı və bunlardan üçü doğru çıxıb:

1) Tələb artacaq (Artdı)

Nəzəriyyədə: Bir il əvvəldən neft qiymətlərinin düşməsi tələbi artırmalıdır. Ucuz neft daha ucuz istehsal, daha ucuz daşınma, yay ərzində daha çox yol səyahəti deməkdir.

Təcrübədə: Çin iqtisadiyyatının zəifləməsinə baxmayaraq, bir gün ərzində 1,6 milyon barrel neft istehsal edilməsi ilə dünya bazarına çıxarılan neftin həcmi artıb.

2) Yeni neft çıxarılması xərcləri azaldacaq (Azaldı)

Nəzəriyyədə: Neft qiymətlərinin aşağı düşməsi enerji şirkətlərini yeni neft ehtiyatlarına çəkdikləri xərci azaltmağa vadar etməli, qazma və neftçıxarma xərcləri aşağı düşməlidir.

Təcrübədə: Həqiqətən də, oktyabrdan bu yana dünyanın hər yerində yeni neft çıxarılması üçün istifadə olunan qazma qurğularının sayı 42 faiz azalıb. Bütün dünyada 70 mindən çox neft işçisi işdən çıxarılıb və təkcə 2015-ci ildə siyahıya alınmış neft şirkətləri kapital xərclərini 129 milyard dollar azaldıb.

3) Səhm qiymətləri aşağı qalacaq (Qaldı)

Nəzəriyyə: Neft bazarları balansı tənzimləyərkən neft şirkətlərinin səhm qiymətləri aşağı qalmalıdır.

Təcrübə: Bəli, neft nəhəngləri iki müxtəlif dəyərləndirmə metodundan istifadə edərək 35 illik aşağı qiymətlərlə iş aparır.

4) Neft təchizatı aşağı düşəcək (Düşmədi)

Nəzəriyyə: Neftə tələbin yüksək olması, qazma və kəşf işlərinə daha az pul getməsi ilə qlobal neft təchizatı azalmalıdır.

Təcrübədə: Bunun əksi baş verdi. ABŞ-da neft istehsalı səviyyəsi iyundan bəri sabit qalır, OPEC ölkələrinə istehsal artıb.

Hələ ki Morgan Stanley qiymətlərin yüksələcəyi fikrində qalır. Bunun əsas səbəbi isə OPEC-də artıq doldurulacaq boşluq qalmaması və neft şirkətlərinin səhm qiymətlərinin düşməsidir.

Ancaq belə bir ehtimal da var ki, İrana qarşı sanksiyalar qaldırıldığından və Liviyada vəziyyət yaxşılaşacağı halda ABŞ-dan kənarda yeni neft istehsalı artmağa davam edə bilər. ABŞ-da da istehsal yenidən arta bilər. Neft qiymətlərinin əvvəlki səviyyəyə qayıtması əvvəlkindən daha qeyri-müəyyəndir və vəziyyət hələ 3 il də davam edə və "1986-cı ildə olduğundan daha da pisləşə" bilər.

Belə olacağı halda, proqnoz vermək üçün tarixdə təhlil edə biləcəyimiz göstəricilər azalacaq.

Bölməyə aid digər xəbərlər

02 Sent 2020 “ARDNF bir işçiyə hər ay orta hesabla 16 min manat xərcləyir” -EKSPERT

06 Apr 2019 “Elə mexanizm qurmalıyıq ki, dünyada qəbul olunan standartlar Azərbaycanda da qəbul olunsun”

09 Okt 2018 Azərbaycan nefti ucuzlaşdı

20 Fev 2018 Bankda əmanət necə olur ki, “qorunmayan” statusa keçir?

06 Fev 2018 ARDNF AÇG və "Şahdəniz"dən 131,6 mlrd. dollaradək gəlir əldə edib

06 Fev 2018 Azərbaycan nefti bahalaşıb

06 Fev 2018 Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı

05 Fev 2018 Dolların bu günə olan rəsmi məzənnəsi –Mərkəzi Bank

25 Okt 2017 2018-ci ilin büdcəsinin hər 100 manatından 55 manat 10 qəpiyini neft pulu təşkil edəcək

26 Okt 2016 Dollar yenə bahalaşdı

18 Okt 2016 Azərbaycan nefti ucuzlaşdı

18 Okt 2016 Dollar bu gün neçəyə satılır?

17 Okt 2016 Bakıda evlərin qiyməti qalxmağa başladı

14 Okt 2016 Azərbaycan nefti yenə ucuzlaşdı

13 Okt 2016 Neft yenidən ucuzlaşdı

10 Okt 2016 Dollar ucuzlaşdı

08 Okt 2016 Azərbaycan nefti ucuzlaşıb

01 Okt 2016 Azərbaycan-İran avtomobil zavodunun ilk məhsulu nə vaxt hazır olacaq?

30 Sent 2016 Azərbaycan nefti 3 dollardan artıq bahalaşıb

29 Sent 2016 Qızıl bahalaşdı

22 Sent 2016 Rusiyadan neft hasilatı ilə bağlı rekord nəticə

21 Sent 2016 FES uçot dərəcəsini dəyişməyib

21 Sent 2016 Qızıl 3 dollardan çox ucuzlaşıb

20 Sent 2016 Dollar bu gün neçəyə satılır - Rəsmi məzənnə

16 Sent 2016 SOCAR-ın səhmləri satışa çıxarıla bilər

09 Sent 2016 “Manatın ucuzlaşması qaçılmazdır” - VİDEO

08 Sent 2016 Manatın rəsmi məzənnəsinin mənası nədir ?

08 Sent 2016 Qızıl bahalaşdı

01 Sent 2016 Azərbaycan nefti 47 dollara düşüb

31 Avq 2016 Dollar sürətlə bahalaşır

Xəbər lenti