Ərəstun Oruclu: “Azərbaycanın Qərblə münasibətləri artıq pozulub”

Avropa Parlamentinin Azərbaycana qarşı sanksiyalar tətbiq etmək barədə qərarı ölkədaxili və beynəlxalq diqqəti rəsmi Bakının siyasi reaksiyasına yönəldib. Avropa Birliyinin ardınca ATƏT-in də Azərbaycanda keçiriləcək seçkiləri müşahidədən imtina etməsi münasibətlərdə tarazlığın pozulması kimi qəbul edilə bilər.

Görünən budur ki, hakimiyyət ya Avropa Birliyinin şərtlərini yerinə yetirib, Qərblə münasibətlərin yumşaldılmasına nail olmalı, ya da digər sürprizlərə hazır olmalıdır. Rəsmi Bakının və ictimaiyyətin müəyyən kəsimlərinin qətnamənin tələblərinə sərt təpki verərək, sənədi “ikili standartlar”ın davamı adlandırması münasibətlərin bir müddət bu şəkildə davam edəcəyini göstərir.

Sentyabrın 14-də isə sözügedən qətnamənin müzakirəsi üçün Milli Məclisin növbədənkənar iclası keçiriləcək. İclasda Avropa Birliyinin ünvanına sərt ittihamların səslənəcəyi ehtimalı böyükdür. Qərb isə Azərbaycana qarşı tələblərini davam etdirir.

Qərbdə hesab edirlər ki, Azərbaycan hakimiyyəti ardıcıl şəkildə siyasi və iqtisadi islahatlarla ölkədə vətəndaş cəmiyyətinin inkişafını təmin etməli, korrupsiyanın tamamilə aradan qaldırılmasına nail olmalı, tam şəffaf seçki sisteminin formalaşmasında ciddi irəliləyişlər əldə etməlidir və ölkə Ümumdünya Ticarət Təşkilatına üzv qəbul olunmaq istiqamətində danışıqları dayandırmamlıdır.

Avropa Birliyi də “Şərq Tərəfdaşlığı Proqramı” və “Yaxın Qonşuluq Siyasəti” üzrə götürülən öhdəliklər çərçivəsində Azərbaycandakı durumun dəyişməsini tələb edir. Lakin Qərb dairələri hesab edir ki, siyasi proseslərin inkişafı bunun əksini göstərdi və Azərbaycan faktiki olaraq, “Şərq Tərəfdaşlığı” proqramı, “Yaxın Qonşuluq Siyasəti” proqramı üzrə götürdüyü öhdəliklərə əməl etməyib.

Ümumdünya Ticarət Təşkilatı ilə danışıqlar hələlik dayandırılıb. Azərbaycanda siyasi məhbuslar var, onlardan bir neçəsi də jurnalistdir. “Qeyri Hökumət Təşkilatları” və “Qrant haqqında” qanunlara edilmiş dəyişikliklər də Qərbi qane etmir. Vətəndaş cəmiyyəti fəallarına, bloggerlərə qarşı basqılar var. Müstəqil məhkəmə hakimiyyətinin fəaliyyəti şübhə altındadır.

Sözügedən məsələni Cebhe.info-ya şərh edən “Şərq-Qərb” Siyasi və Strateji Araşdırmalar Mərkəzinin rəhbəri Ərəstun Oruclu hesab edir ki, hakimiyyətin Avropa Parlamentinin qətnaməsini etirazla qarşılayacağı gözlənilən idi. Çünki Azərbaycan iqtidarı nə daxildən, nə də xaricdən tənqidi qəbul edir və heç kimin təqib olunmadığını bildirir:

“Fikrimcə, Azərbaycanın Qərblə münasibətləri artıq pozulub və tam kəsilməyə doğru gedir. Qətnaməyə verilən reaksiya da bunu təsdiq edir. Həmin qətnamədə Avropa dövlətlərini və təşkilatlarını Azərbaycanda seçkiləri müşahidə etməkdən çəkinməyə çağırış var idi.

Sənədin qəbulu ilə ondan bir gün sonra ATƏT-in Demokratik Təsisatlar və İnsan Hüquqları Bürosunun noyabr ayında keçiriləcək parlament seçkilərini müşahidəçilikdən imtina etməsi barədə qərar qəbul etməsinin birbaşa olmasa da, ümumi münasibətlər fonunda əlaqəsi var.

İstisna etmirəm ki, həmin qətnamədə yazılan bir sıra çağırışlar, maddələr yaxın zamanlarda reallaşmağa başlayacaq. Bu, sanksiyalarla, təhqiqatlarla, hər şeylə bağlı ola bilər. Mən başa düşə bilmirəm ki, 5-10-50 siyasi məhbusu azadlığa buraxmaq nəyi dəyişə bilər?

Əksinə, normal rəqiblərin sıradan çıxarılması onların yerini daha radikal qüvvələrin tutması ilə nəticələnə bilər”.

Qətnamənin Azərbaycan-Rusiya münasibətlərinə təsirinə gəlincə, politoloq bildirdi ki, Azərbaycan Rusiya ilə onsuz da yaxınlaşıb. Ona görə də qətnamənin Azərbaycanı Qərbdən Rusiyaya doğru yönəldəcəyi inandırıcı görünmür: “Düşünürəm ki, qətnamənin qəbuluna səbəb olan amillərdən biri elə Azərbaycanın indiyə qədər Rusiya ilə çox yaxınlaşması olub”.

Cebhe.info