 |
|
|
Səadət Cahangir
“Möhtəşəm yüz il” serialına baxanlar paxlava oğurlayan uşaqlarla bağlı səhnəni xatırlayır yəqin. Kadı əfəndinin yanına 7-8 yaşlarında iki uşaq gətirib, “bir sini paxlavamı oğurlayıblar” deyən adam onların cəzalandırılmasını tələb edir. Şikayətçinin peşman olan və üzr diləyən uşaqlara acımadan “hər ikisinin əli kəsilməlidir” iddiası Kadı əfəndini haldan çıxarır. Paxlavaçının zərərini hesablayaraq “utanmırsanmı, 10 akçaya görə o uşaqların əlinin kəsilməsini tələb edirsən” deyir. Sonra da uşaqların sərbəst buraxılması, yaxınlarından 10 akça zərərin paxlavaçıya ödənilməsi haqqında qərar çıxarır. Serial öz yerində. Amma buna bənzər hadisə 19 il öncə, həqiqətən də, Qaziantep şəhərində baş verib. Hadisə zamanı yetkinlik yaşına çatmamış 4 uşaq paxlava dükanının qapısını qıraraq, ordan bir az fıstıq və paxlava oğurlayıb. Bu oğurluğa görə uşaqlara 9 il həbs cəzası verilib, sonra yetkinlik yaşına çatmadıqları nəzərə alınaraq, cəzaları 6 ilə endirilib. 19 ay cəza evində qalan uşaqlar sonradan əfv fərmanı ilə sərbəst buraxılıblar. Amma tarixə “paxlava oğurlayan çocuklar” adıyla düşən o hadisə indiyə qədər Türkiyə hüquq sisteminə qarşı sərt tənqidlərə əsas verən fakt kimi xatırlanır…
Son illər bizdə də bənzər oğurluqların sayı xeyli artıb, bilirsiniz. Keçən il mağazadan çörək oğurladığı üçün həbs olunan gənc yadınızdadır, hər halda. Yaxın günlərdə yeni bir çörək oğurluğunun sorağı da Cəlilabaddan gəldi. 10-11 yaşlarında uşaq “Iran bazarı” deyilən yerdə çörək və qənd oğurladığı üçün həbs olunub. Uşağın sosial şəbəkələrdə yayılan fotosuna baxanda, insanın ürəyi dağlanır. Ilk baxışdaca görünür ki, o uşaq macəra üçün bazara girib nəsə oğurlayana oxşamır. Üst-başından yoxluq, yoxsulluq yağır uşağın. Nimdaş paltarın içində bir dəri, bir sümük olan tifilin bunu hansı ehtiyacdan etdiyi apaçıq ortada. Belə uşaqların sayı nə qədər çoxdur bu ölkədə, bilsəniz! Xeyr, mən hansısa oğurluq hadisəsinə haqq qazandırmaq fikrində də deyiləm. Ancaq yetkinlik yaşına çatmamış bu oğlanın sıradan biri kimi mühakimə olunması nə deməkdir? Bu uşağın ailə vəziyyəti nə yerdədir, onun çörək və qənd oğurlamasına əsas verən səbəblər hansılardır, heç maraqlandınızmı, cənablar? Bir maraqlansanız. Maraqlansanız, əminəm ki, uşağın ailə dramının içindən çörək ehtiyacı çıxacaq. Bu halda, doğrudanmı, onun həbsinə ehtiyac var və qərarınız “tərbiyələndirmək” üçün faydalı olacaq?
Milyardları havada oynayan bir ölkənin başında duranlar o ölkənin körpələrini çörək ehtiyacı ilə üz-üzə qoyduqları üçün utanmalıdırlar. Ən azı, utanmalıdırlar. Amma harda? Azərbaycan hökuməti on illərdir dünyaya neftin-qazın şöhrəti ilə öyünüb durur. Həm də ölkədə hər kəs süd gölündə üzürmüş kimi öyünür. Böyük əyləncələrə, oyunlara, yarışlara yüz milyonlar səpərək, dünyanın diqqətini üstünə çəkmək xəstəliyi var bu komandada. Öz borclu, yoxsul, ehtiyacdan əzilmiş insanını çoxdan unudub onlar. Milyardların talandığı bir məmləkətdə çörək oğrularının meydana gəlməsi də ağlabatan görünmür bu adamlara. Onlar gündəlik kef-damaqlarında, sərvətlərini artırmaqlarında, insanları yuxulatmağın yeni yollarını düşünməklərindədirlər. Insanlarımız isə, gerçəkdən yuxudaymış kimi oyanmaq bilmir. Eləcə yuxulu-yuxulu dolaşaraq, ölkənin böyük milyardlarının necə qarət olunduğunu, çevrəsində baş verən dəhşətli “mafiya oyunları”nı, bahalı və gözqamaşdıran əyləncələri film kimi seyr edir. Insanlarımız tərəzidə ölkədən çıxarılan oğurluq 95 milyard dollarla 10 yaşlı uşağın oğurladığı çörəyin fərqini görəcək durumda deyil. Ölkə isə batır. Sözün həqiqi mənasında, batır. Nə yazıq ki, insanlarımız o gəminin içində batdıqlarının belə fərqində deyillər.