|
Qubad İbadoğlu: “Bu presedent Azərbaycanın Gürcüstan vasitəsilə reallaşdırılan strateji layihələrinə münasibətdə dəyişikliklərə yol aça bilər”
Gürcüstanın Rusiyanın “Qazprom” şirkəti ilə qazın idxalı istiqamətində anlaşmaya cəhd göstərməsi Azərbaycanda narahatlıq doğurub. Artıq iki ölkənin dövlət və hökumət başçıları səviyyəsində təmasların başlanması Bakı ilə Tiflis arasındakı münasibətlərin perspektivləri ilə bağlı ortaya suallar çıxarır.
İqtisadi Tədqiqatlar Mərkəzinin rəhbəri Qubad İbadoğlu Musavat.com-un durumla bağlı suallarını cavablandırarkən bildirdi ki, Azərbaycan Gürcüstana təbii qazın əsas tədarükçüsüdür: “Bu ölkənin qaz istehlakını onun ərazisindən keçən kəmərlərə görə aldığı tranzit qaz və Azərbaycanda birbaşa idxal etdiyi təbii qaz təşkil edir. Odur ki, indiyə qədər də Gürcüstanının qaza olan tələbatında Rusiyanın iştirakı baş verirdi. Çünki Rusiyadan Ermənistana gedən kəmərə görə Gürcüstan tranzit haqqı olaraq Rusiyadan qaz alırdı. Amma hazırda gedən müzakirələr onu göstərir ki, Gürcüstan Rusiyadan həm də birbaşa qaz almaq niyyətindədir”.
Q.İbadoğlu qeyd etdi ki, bu vəziyyət Azərbaycanın Gürcüstan enerji bazarında hökmran mövqeyinin zəifləməsi deməkdir: “Azərbaycanın bölgədə rolunu, SOCAR-ın bu ölkənin enerji infrstrukturuna sərmayələrini nəzər alsaq, bu yalnız iqtisadi deyil, həm də siyası cəhətdən Azərbaycanın maraqlarına cavab vermir”. İqtisadçı alim vəziyyətin ürəkaçan olmadığını konkret faktlarla xatırlatdı: “Əvvəla, SOCAR təbii qaz bazarında “Qazprom”la rəqabət aparmaq gücündə deyil. İkinciisi, Gürcüstanda Rusiyanın mövqeyinin güclənməsi Ermənistanın həm siyasi və həm də iqtisadi imkanlarını gücləndirir. Üçüncüsü, bu halda Gürcüstan vasitəsilə Rusiya Azərbaycana əlavə təzyiq alətinə malik olur. Nəhayət, bu presedent Azərbaycanın Gürcüstan vasitəsilə reallaşdırılan strateji layihələrinə münasibətdə dəyişikliklərə yol aça bilər. Fikrimcə, bu sövdələşmədə qiymət də önəmli rol oynaya bilər. Əgər Gürcüstan Rusiya qazı hesabına istehlak qiymətlərini ucuzlaşdıra bilsə, o halda əhalinin bu məsələyə münasibətini hakimiyyət istədiyi şəkildə dəyişməklə istəklərinə nail ola bilər. Çünki istehlakçıların çox üçün ailə büdcəsinin maraqları ölkəni strateji maraqlarından yuxarıda dayınır. Odur ki, hesab edirəm ki, bu vəziyyətdə ölkələr və şirkətlər arasında rəqabətə deyil, siyasi danışıqlara üstünlük verilməli, ölkəmizin strateji maraqları müdafiə edilməlidir”.
Musavat.com